พิพิธภัณฑ์สันติยานุสาสน์

พระครูสันติยานุสรณ์ เจ้าอาวาสและที่ปรึกษาคณะสงฆ์อำเภอสันทรายเป็นผู้เห็นคุณค่าของศิลปวัตถุพื้นบ้าน ท่านได้สะสมศิลปวัตถุและได้รับบริจาคไว้เป็นจำนวนมาก ต่อมามีศรัทธาวัดมาจัดสร้างอาคาร ห้องสมุด-พิพิธภัณฑ์สันติยานุสรณ์ เพื่อเป็นอนุสรณ์แด่หม่อมเจ้าวงษ์มหิป ชยางกูร อาคารพิพิธภัณฑ์เป็นอาคารคอนกรีต 2 ชั้น ชั้นล่างเคยจัดเป็นห้องสมุดและชั้นบนจัดแสดงวัตถุพื้นบ้าน ปัจจุบันทางวัดได้ยกหนังสือให้โรงเรียนเทศบาลไปทั้งหมด จึงใช้ชั้นล่างจัดแสดงวัตถุด้วย โดยมีคุณวิชัย วงศ์สุวรรณ อดีตหัวหน้าพิพิธภัณฑ์เชียงใหม่มาช่วยในการจัดแสง แบ่งการจัดแสดงเป็นหมวดได้แก่ ของใช้เกี่ยวกับวัด เช่น หีบธรรม โขงพระ สัตตภัณฑ์ ขันต้อมก้อม ของใช้ในชีวิตประจำวัน เช่นเครื่องปั้นดินเผา มูยาดินเผา ครกบดยา เครื่องมือทอผ้า สลักกลอนประตูไม้แบบโบราณ นอกจากนั้นยังมีศิลปกรรมที่น่าสนใจ เช่น จารึกเป็นรูปสัตว์ใน 12 ราศี สำหรับคนทำบุญร่วมกับครูบาศรีวิชัยจะได้ซื้ออิฐตามปีเกิดถวายวัดเท่าจำนวนอายุเพื่อใช้ในการสร้างเจดีย์วิหารต่างๆ ประติมากรรมปูนปั้นรูปเทวดา น้ำเต้าใส่น้ำ หม้อดินเผาที่ได้จากการขุดฐานอุโบสถวัดแม่แก้ดหลวง เป็นต้น

ข้อมูลจาก : บุบผา จิระพงษ์. สถานภาพของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นในจังหวัดเชียงใหม่. เชียงใหม่: คณะ มนุษยศาสตร์ สถาบันราชภัฏเชียงใหม่,2544. หน้า 252.