เตาหรือเทา เป็นตะไคร่น้ำชนิดหนึ่ง ที่เกิดขึ้นในนาหรือหัวยหนองคลองบึงที่มีน้ำปริมาณมากสะสม เตาเป็นตะไคร่น้ำชนิด Spirogyra ในวงศ์ ZYGNEMATACEAE นี้จะมี สีเขียวและเป็นเส้นยาวอย่างเส้นผม เตา/เทา ที่ออกตามน้ำสะอาด เช่น ในห้วย หนอง บึง หรือในท้องนาที่สะอาด นิยมนำมา ประะกอบเป็นอาหารรับประทานได้
เตา/เทา มีลักษณะสีเขียวเป็นเส้นยาว ถ้านำมารวมกันสามารถปั้นเป็นก้อนได้ เทาเป็นพืชที่ไม่มีใบไม่มีดอก สามารถสืบพันธุ์ได้ด้วยการขยายตัวให้มีปริมาณมากกว่าเดิม เตา/เทาเกิดในน้ำนิ่งหรือไหลเอื่อย ๆ เพียงเล็กน้อยในระดับความลึกประมาณ 6 นิ้ว เตา/เทา มี 3 ชนิด คือ
- เทาขน เป็นเทาที่มีลักษรที่หยาบเล็กน้อย สีเขียวอมเหลือง สามารถนำมาปรุงอาหารได้ แต่ว่า รสชาติจะอร่อยไม่เท่า เทาสายไหม
- เทาสายไหม เป็นเทาที่มีลักษณะละเอียด สีเขียวเข้ม หรือเขียวจัด ว่ากันว่า มีรสชาติอร่อยที่สุดในบรรดาเทา
- ไค คือเทาอย่างหนึ่ง ที่พบในแม่น้ำโขง มีลักษณะหยาบ สามารถนำมาประกอบอาหารได้เหมือกัน
เตามี วิตามิน A B1 B2 แคลเซียม โซเดียม โปรตีน และยังช่วยให้ผมดกดำ ชะลอความแก่
ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนือ หน้า 2879