ธนาคารปูม้าต้นแบบ กับ เทคโนโลยีการเพาะฟัก จับปิ้งไข่ปูม้า เพื่อปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ
ยุทธนา สว่างอารมย์
สาขาวิชาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้้าชายฝั่ง มหาวิทยาลัยแม่โจ้ - ชุมพร
ปูม้า (Portunus pelagicus Linnaeus, 1758) เป็นทรัพยากรประมงที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจของประเทศไทย เนื่องจากเป็นที่นิยมบริโภคทั้งในและต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม การจับปูม้าจากท้องทะเลไทยที่มากเกินกำลังการผลิตทดแทนของธรรมชาติ (Over Fishing) ส่งผลให้ปริมาณปูม้าลดลงอย่างมาก ทำให้ชาวประมงประสบปัญหาในการทำประมง
วิกฤตการณ์และการแก้ไขปัญหา
จากวิกฤตการณ์นี้ ชาวประมงและรัฐบาลได้หันมาให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์พันธุ์ปูม้า โดยมีนโยบายจัดตั้ง “ธนาคารปูม้า” เพื่อปล่อยพันธุ์ปูม้าคืนสู่ท้องทะเล ซึ่งพบว่าช่วยเพิ่มปริมาณปูม้าในปีถัดไปได้ แต่ยังมีข้อจำกัดในเรื่องจำนวนแม่ปูม้าไข่นอกกระดองที่ได้รับบริจาค
นวัตกรรมการเพาะฟักจับปิ้งไข่ปูม้า
เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว นักวิจัยไทยได้พัฒนาเทคโนโลยีการเพาะฟักจับปิ้งไข่ปูม้า โดยมีการพัฒนาตามลำดับ ดังนี้:
1. วารินทร์และคณะ (2548) เป็นคณะวิจัยกลุ่มแรกที่ริเริ่มแนวคิดการนำเฉพาะจับปิ้งไข่ปูม้ามาเพาะฟัก
2. ยุทธนาและคณะ (2558) พัฒนาต่อยอดจนได้ชุดอุปกรณ์เพาะฟักจับปิ้งไข่ปูม้าต้นแบบพร้อมใช้งาน
ธนาคารปูม้าต้นแบบ
โครงการธนาคารปูม้าต้นแบบได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ในปีงบประมาณ 2562 และ 2563 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ:
1. เผยแพร่องค์ความรู้เทคโนโลยีการเพาะฟักไข่ปูม้าด้วยจับปิ้ง
2. สร้างการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และสืบสานอาชีพประมงปูม้า
กิจกรรมของธนาคารปูม้าต้นแบบ
1. รับบริจาคจับปิ้งปูม้าที่มีไข่นอกกระดองจากเกษตรกรชาวประมง
2. ดำเนินการเพาะฟักไข่ปูม้าด้วยเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้น
3. จัดกิจกรรมปล่อยลูกปูม้าคืนสู่ธรรมชาติ
4. เปิดให้ผู้สนใจเข้าชมธนาคารปูม้าต้นแบบ
นวัตกรรมล่าสุด: การใช้พลังงานสะอาด
ล่าสุด ได้มีการพัฒนาธนาคารปูม้าต้นแบบให้ใช้พลังงานสะอาดจากแสงอาทิตย์ในการเพาะฟักจับปิ้งปูม้า ซึ่งเป็นการพัฒนาที่ยั่งยืนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ผลลัพธ์และความสำเร็จ
โครงการธนาคารปูม้าต้นแบบกับเทคโนโลยีการเพาะฟักจับปิ้งปูม้าได้ส่งผลให้เกิดการเพิ่มขึ้นของประชากรปูม้าในท้องทะเลไทย ช่วยฟื้นฟูระบบนิเวศทางทะเล และสนับสนุนอาชีพประมงพื้นบ้านให้ยั่งยืน
ธนาคารปูม้าต้นแบบกับเทคโนโลยีการเพาะฟักจับปิ้งไข่ปูม้าเป็นนวัตกรรมสำคัญในการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของไทย โดยเฉพาะปูม้า ซึ่งเป็นสัตว์น้ำเศรษฐกิจที่สำคัญ การดำเนินงานนี้ไม่เพียงแต่ช่วยเพิ่มประชากรปูม้าในธรรมชาติ แต่ยังสร้างความตระหนักในการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลให้แก่ชุมชนชายฝั่งและประชาชนทั่วไป นับเป็นตัวอย่างที่ดีของการบูรณาการความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
อ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ : https://kb.mju.ac.th/assets/img/articleFile/25640430664c2638c6c94a1284f1d6d1360e3b68.pdf
กมลวรรณ ศุภวิญญู, บุญศิลป์ จิตตะประพันธ์ และ ณิชาพล บัวทอง
ยุทธนา สว่างอารมย์ โครงการให้ค้าปรึกษาข้อมูลเทคโนโลยีและประชาสัมพันธ์คลินิกเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยแม่โจ้ – ชุมพร
มหาวิทยาลัยแม่โจ้
2564
ชุมพร