คู่มือการผลิตถั่วเหลืองอินทรีย์
โครงการผลิตอาหารสัตว์และปศุสัตว์อินทรีย์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้
สำนักวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้
ถั่วเหลืองเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง การผลิตแบบอินทรีย์จึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับเกษตรกรที่ต้องการผลิตอาหารปลอดภัยและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตาม การปลูกถั่วเหลืองอินทรีย์มีความท้าทายหลายประการ โดยเฉพาะการจัดการโรคและแมลงศัตรูพืช
โรคสำคัญที่มักพบในการปลูกถั่วเหลือง ได้แก่ โรคราสนิมและโรคเมล็ดสีม่วง โรคราสนิมมักระบาดในช่วงฝนตกติดต่อกันและอากาศเย็น ทำให้ใบแห้งเหลืองและร่วงก่อนกำหนด ส่งผลให้ผลผลิตลดลงถึง 20-80% วิธีป้องกันที่แนะนำคือการใช้พันธุ์ต้านทาน เช่น สุโขทัย 1 สุโขทัย 2 และเชียงใหม่ 60 รวมถึงการหลีกเลี่ยงการปลูกซ้ำที่เดิมติดต่อกัน ส่วนโรคเมล็ดสีม่วงพบได้ในฤดูฝน ทำให้เมล็ดมีสีชมพูถึงม่วงเข้ม ส่งผลต่อความงอกของเมล็ด การป้องกันทำได้โดยเลือกใช้เมล็ดพันธุ์ที่มาจากแหล่งปลอดโรคและมีความงอกสูง
ในด้านแมลงศัตรูพืช หนอนแมลงวันเจาะต้นถั่วเป็นปัญหาสำคัญที่พบได้ทุกระยะการเจริญเติบโต ทำให้ต้นถั่วแคระแกรนและผลผลิตลดลง การป้องกันทำได้โดยปรับช่วงเวลาปลูกให้อยู่ในช่วงกลางเดือนธันวาคมถึงกลางเดือนมกราคม ซึ่งเป็นช่วงที่แมลงระบาดน้อยที่สุด นอกจากนี้ยังมีเพลี้ยอ่อนถั่วเหลืองที่ดูดกินน้ำเลี้ยงจากพืช ทำให้ต้นแคระแกรน ใบหงิกงอ และผลผลิตลดลงมากกว่า 30%
การจัดการศัตรูพืชแบบอินทรีย์เน้นการใช้วิธีธรรมชาติ เช่น การใช้ศัตรูธรรมชาติประเภทตัวเบียนสำหรับควบคุมหนอนแมลงวันเจาะต้นถั่ว และการใช้แมลงห้ำ เช่น ด้วงเต่า ตัวอ่อนแมลงวันดอกไม้ และแมลงช้างปีกใส เพื่อควบคุมเพลี้ยอ่อน
การผลิตถั่วเหลืองอินทรีย์ต้องอาศัยความเข้าใจในระบบนิเวศเกษตร การวางแผนที่ดี และการจัดการอย่างเหมาะสม แม้จะมีความท้าทาย แต่ด้วยการใช้เทคนิคที่ถูกต้องและการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง เกษตรกรสามารถประสบความสำเร็จในการผลิตถั่วเหลืองอินทรีย์ที่มีคุณภาพสูงและเป็นที่ต้องการของตลาดได้
สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ https://kb.mju.ac.th/assets/img/articleFile/25631112dd83b54283e44425ba3bcda4906df5e6.pdf
โครงการผลิตอาหารสัตว์และปศุสัตว์อินทรีย์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้
สำนักวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้
2566
ภาคเหนือ