คู่มือเห็ดหลินจือ

คู่มือเห็ดหลินจือ

ปรีชา รัตนัง

คณะผลิตกรรมการเกษตร

คู่มือการเพาะเห็ดหลินจือสำหรับผู้เริ่มต้น

เห็ดหลินจือ หรือที่รู้จักกันในชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Ganoderma lucidum เป็นเห็ดสมุนไพรที่มีชื่อเสียงในด้านสรรพคุณทางยา และได้รับความนิยมอย่างมากในการนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร การเพาะเห็ดหลินจือจึงเป็นอาชีพที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการสร้างรายได้จากการเกษตร บทความนี้จะแนะนำขั้นตอนพื้นฐานในการเพาะเห็ดหลินจือสำหรับผู้เริ่มต้น

1. ทำความรู้จักกับเห็ดหลินจือ

เห็ดหลินจือมีลักษณะเด่นคือ ดอกเห็ดรูปร่างคล้ายไต หรือพัด มีสีน้ำตาลแดงเป็นมันวาว ขอบดอกสีขาวเมื่อยังอ่อน และจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้มเมื่อแก่ ใต้หมวกดอกมีรูพรุนสีขาวหรือครีม เห็ดชนิดนี้เจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศร้อนชื้น ซึ่งเหมาะกับสภาพภูมิอากาศของประเทศไทย

2. การเตรียมโรงเรือน

โรงเรือนสำหรับเพาะเห็ดหลินจือควรมีคุณสมบัติดังนี้:
– ป้องกันแสงแดดและฝนได้ดี
– มีการระบายอากาศที่ดี
– สามารถควบคุมอุณหภูมิให้อยู่ระหว่าง 25-30 องศาเซลเซียส
– รักษาความชื้นสัมพัทธ์ให้อยู่ที่ 80-90%

3. การเตรียมวัสดุเพาะ

วัสดุเพาะที่นิยมใช้ ประกอบด้วย:
– ขี้เลื่อยไม้ยางพารา 100 กิโลกรัม
– รำละเอียด 5-8 กิโลกรัม
– ยิปซั่ม 1 กิโลกรัม
– ดีเกลือ 0.2 กิโลกรัม

ผสมส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน แล้วเติมน้ำสะอาดให้มีความชื้นประมาณ 65-70%

4. การบรรจุถุงและการนึ่งฆ่าเชื้อ

1. บรรจุวัสดุเพาะลงในถุงพลาสติกทนร้อนขนาด 6.5×12.5 นิ้ว น้ำหนักประมาณ 800-1,000 กรัมต่อถุง
2. อัดให้แน่น ใส่คอขวดพลาสติก รัดปากถุง และปิดด้วยจุกสำลีหรือจุกพลาสติก
3. นำไปนึ่งฆ่าเชื้อที่อุณหภูมิ 98-100 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 2-3 ชั่วโมง

5. การปลูกเชื้อและการบ่มเส้นใย

1. นำหัวเชื้อเห็ดหลินจือมาใส่ในถุงวัสดุเพาะที่ผ่านการนึ่งฆ่าเชื้อแล้ว ประมาณ 20-30 เมล็ดต่อถุง
2. ปิดปากถุงด้วยกระดาษ และนำไปบ่มในโรงบ่มที่มีอุณหภูมิ 25-30 องศาเซลเซียส
3. ใช้เวลาบ่มประมาณ 20-30 วัน หรือจนกว่าเส้นใยจะเดินเต็มถุง

6. การเปิดดอกและการดูแลรักษา

1. เมื่อเส้นใยเดินเต็มถุง ให้นำถุงเข้าโรงเรือนเปิดดอก วางเรียงบนชั้นในแนวนอน
2. ดึงกระดาษที่ปิดปากถุงออก เพื่อให้ดอกเห็ดเจริญออกมา
3. ให้น้ำเป็นละอองฝอยวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น เพื่อรักษาความชื้น
4. เมื่อดอกเห็ดอายุ 15 วันขึ้นไป ให้งดการพ่นน้ำที่ดอกเห็ด และเปลี่ยนเป็นการรดน้ำที่พื้นโรงเรือนแทน

7. การเก็บเกี่ยวและการแปรรูป

1. เก็บเกี่ยวเมื่อดอกเห็ดมีอายุประมาณ 35-45 วัน สังเกตจากขอบดอกที่เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้มทั้งดอก
2. ตัดก้านเห็ดออก ล้างทำความสะอาด และหั่นเป็นชิ้นบางๆ หนาประมาณ 2-3 มิลลิเมตร
3. นำไปอบแห้งที่อุณหภูมิ 45-50 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 3-4 ชั่วโมง แล้วเพิ่มอุณหภูมิเป็น 67-70 องศาเซลเซียส อีก 3-4 ชั่วโมง

การเพาะเห็ดหลินจือต้องอาศัยความใส่ใจในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การเตรียมวัสดุเพาะ การควบคุมสภาพแวดล้อม ไปจนถึงการเก็บเกี่ยวและแปรรูป ผู้เพาะควรศึกษาและฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอเพื่อพัฒนาทักษะและเพิ่มผลผลิต นอกจากนี้ ควรติดตามความต้องการของตลาดและพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับเห็ดหลินจือที่ผลิตได้

ติดต่อและสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ : https://kb.mju.ac.th/assets/img/articleFile/25661214b45cea3b30fe4401acdd86c0cc8f0cea.pdf

ติดต่อและสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ : นายปรีชา รัตนัง สังกัด : คณะผลิตกรรมการเกษตร โทรศัพท์ : 053-873670

มหาวิทยาลัยแม่โจ้

2566

ไทย