ประวัติ
วัดข้าวแท่นน้อย ตำบลสันทรายหลวง อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ เดิมเป็นวัดร้างเก่าแก่ตามการสันนิษฐานบอกเล่าจากผู้เฒ่าผู้แก่ว่ามีอายุหลายร้อยปี โดยมีการค้นพบหลักฐานซากโบราณต่าง ๆ ครั้งแรก เมื่อปีจุลศักราช 1203 (ปีฉลู พ.ศ. 2384) ขณะนั้นพื้นที่วัดถูกปกคลุมไปด้วยป่าไม้ไผ่และเครือเถาวัลย์อย่างหนาแน่น มีศรัทธาชาวบ้านในพื้นที่ช่วยกันแผ้วถางป่าในบริเวณดังกล่าว โดยค้นพบฐานพระธาตุเจดีย์เก่าแก่ จึงได้ช่วยกันขุดดินบริเวณดังกล่าวเพื่อค้นหาหลักฐานเพิ่มเติม ได้พบหลักฐานอิฐโบราณ ฐานพระวิหาร และพระพุทธรูปเก่าแก่อีกหลายสิบองค์ โดยเฉพาะที่ฐานพระพุทธเจดีย์ พบพระพุทธรูปสมัยเชียงแสนอีกหลายองค์ จากนั้นจึงมีผู้เฒ่า 2 คน คือ “ลุงฟูขาว” และ “ลุงฟูดำ” เป็นประธาน ร่วมกับชาวบ้านจัดตั้งเป็นวัดขึ้นมา มีการไปอาราธนาครูบาเจ้ามหายศ สำนักวัดแม่แก้ดหลวง ตำบลหนองจ๊อม อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ให้มาทำหน้าที่เป็นเจ้าอาวาสวัดรูปแรก และมีศรัทธชาวบ้านมาทำบุญ ปฏิบัติถือศีล ฝึกสมาธิ
ในปีจุลศักราช 1287 พ.ศ. 2468 สิ่งก่อสร้างโบราณต่าง ๆ ที่พบ ได้ชำรุดทรุดโทรมไปตามกาลเวลา เช่น วิหาร ศาลาบาตร และพระธาตุเจดีย์ ระหว่างนั้นเป็นโอกาสดีที่ทางวัดได้ทราบข่าวว่า ครูบาศรีวิชัย นักบุญแห่งล้านนาไทย ได้เดินทางจากวัดบ้านปาง ตำบลแม่ตืน อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน มาเป็นประธานในการก่อสร้างวิหารหลวงวัดสวนดอก อำเภอเมืองเชียงใหม่ ได้จำพรรษาอยู่ที่วัดพระสิงห์ ศรัทธาชาวบ้านจึงไปนมัสการกราบไหว้ และอยู่ปฏิบัติอุปฐากน้อมขอเป็นศิษย์ และได้กราบขออาราธนาครูบาศรีวิชัย มาเป็นประธานก่อสร้างพระธาตุเจดีย์ที่วัดข้าวแท่นน้อย
พระธาตุเจดีย์ 9 องค์
ครูบาศรีวิชัย ได้โปรดเมตตาเป็นประธานก่อสร้างพระธาตุเจดีย์ เมื่อถึงวันพฤหัสบดีที่ 17 เดือนตุลาคม พ.ศ. 2476 ปีระกา จุลศักราช 1295 เดือนยี่เหนือ เดือนใต้ ขึ้น 1 ค่ำ ครูบาศรีวิชัยพร้อมด้วยลูกศิษย์ พระภิกษุ สามเณร จำนวน 50 รูป และคณะศรัทธาผู้ติดตาม เดินทางโดยขบวนรถยนต์ 9 คัน ออกจากวัดพระสิงห์เดินทางมาถึงวัดข้าวแท่นน้อย เวลา 16.00 น. ครูบาศรีวิชัย ได้ฤกษ์ยามลงมือก่อสร้างพระธาตุเจดีย์ทันที โดยในคืนนั้นครูบาศรีวิชัยได้นิมิตเห็นมีพระธาตุเจ้าเก้าดวงในพื้นดินบริเวณวัดข้าวแท่นน้อย ออกมาแสดงปาฏิหาริย์มีแสงสว่างทั่วบริเวณ ครูบาศรีวิชัยจึงได้ก่อสร้างเจดีย์เก้าองค์ขึ้นและตั้งชื่อว่า “วัดเก้าแท่น” พระธาตุเก้าแท่นมาจนถึงทุกวันนี้
รายชื่อเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบนาม
- ครูบาเจ้ามหายศ พ.ศ. 2385 – 2404
- พระอธิการปัญญา พ.ศ. 2408 – 2415
- พระอธิการอ้าย พ.ศ. 2415 – 2426
- พระอธิการปัญโญ พ.ศ. 2426 – 2448
- พระอธิการอินต๊ะ พ.ศ. 2448 – 2461
- พระครูบาโพธิ พ.ศ. 2461 – 2462
- พระอธิการสิงห์คำ ปญฺโญ พ.ศ. 2462 – 2477
- พระอ้าย พ.ศ. 2478 – 2481
- พระอธิการสุดใจ สุวรรณ์ พ.ศ. 2481 – 2487
- พระภิกษุจันทร์แก้ว กุลานุโช พ.ศ. 2489 – 2490
- พระครูสีหสุวรรณาภรณ์ พ.ศ. 2490 – 2544
- พระอธิการสุพรรณโชติ สนฺตมโน พ.ศ. 2544 – ปัจจุบัน
ปัจจุบัน
วัดข้าวแท่นน้อย ตั้งอยู่เลขที่ 79 บ้านข้าวแท่นน้อย ถนนสุขาภิบาลสันทราย หมู่ที่ 3 ตำบลสันทรายหลวง อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ที่ดินวัดมีเนื้อที่ 4 ไร่ 98 ตารางวา น.ส. 3 เลขที่ 210 อาณาเขตทิศเหนือจรดบ้านของราษฏรและเขตเหมือง ทิศใต้จรดเขตเหมือง ทิศตะวันออกจรดเขตเหมืองและที่นาของราษฏร ทิศตะวันตกจรดที่นาของราษฎร โดยมีเสนาสนะประกอบด้วย อุโบสถ วิหารศาลา หอกลอง และโรงครัว ซึ่งมีปูชนียวัตถุที่สำคัญ คือ เจดีย์ฐานสี่เหลี่ยม 9 ยอด
สิ่งน่าสนใจ
- พระธาตุเจดีย์ 9 องค์ สร้างโดยครูบาศรีวิชัย
- กู่บรรจุอัฐิครูบาศรีวิชัย และรูปหล่อเหมือนครูบาศรีวิชัย
- ประเพณีสรงน้ำพระเจดีย์ 9 องค์ และสรงน้ำกู่อัฐิครูบาศรีวิชัย ประจำทุกปี
https://www.instagram.com/reel/CWceoVTBK_r/
ข้อมูลจาก: วัดข้าวแท่นน้อย
เขียน/เรียบเรียง: ณรงณ์ ณรงค์ชัยปัญญา
ภาพโดย: อเสกข์ เพ็ชรเฟื่อง