นาฏศิลป์: ศิลปะแห่งการแสดงที่สะท้อนอัตลักษณ์และวัฒนธรรมไทย

การแสดงนาฏศิลป์ล้านนา

นาฏศิลป์ล้านนาเป็นศิลปะการแสดงที่สะท้อนถึงเอกลักษณ์และวัฒนธรรมของภาคเหนือของประเทศไทย ในอำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ นาฏศิลป์ล้านนามีบทบาทสำคัญในการสืบสานประเพณีและวิถีชีวิตของชุมชน เป็นส่วนสำคัญของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่สะท้อนเอกลักษณ์และวิถีชีวิตของชุมชนในอำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ นาฏศิลป์พื้นเมืองล้านนาเป็นการแสดงที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น แสดงออกถึงความเชื่อ ขนบธรรมเนียม และวัฒนธรรมผ่านท่วงท่าร่ายรำ องค์ประกอบดนตรี และเครื่องแต่งกายที่มีเอกลักษณ์

รูปแบบการแสดงนาฏศิลป์ล้านนาที่โดดเด่น

ฟ้อนเล็บ เป็นหนึ่งในศิลปะการแสดงนาฏศิลป์ล้านนาที่มีความอ่อนช้อยและเป็นเอกลักษณ์ โดดเด่นด้วยการใช้ เล็บยาวสีทอง ซึ่งผู้แสดงจะสวมใส่และร่ายรำอย่างอ่อนช้อยตามจังหวะดนตรีพื้นเมือง ฟ้อนเล็บเป็นที่นิยมในงานมงคลต่าง ๆ เช่น งานแต่งงาน งานบุญ และงานประเพณียี่เป็ง

ลักษณะเด่นของฟ้อนเล็บในอำเภอสันทราย

 1) ท่ารำอ่อนช้อย สง่างาม – ท่วงท่าการฟ้อนของอำเภอสันทรายได้รับการถ่ายทอดจากครูบาอาจารย์ท้องถิ่นที่มีความเชี่ยวชาญ

 2) เครื่องแต่งกายงดงาม – ผู้แสดงสวมชุดพื้นเมืองล้านนา เช่น ผ้าซิ่นตีนจก เสื้อแขนกระบอก ผ้าแถบคาดเอว พร้อม เล็บยาวสีทอง ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความอ่อนช้อย

 3) ดนตรีพื้นเมืองประกอบการแสดง – ใช้ สะล้อ ซึง ปี่แน กลองปูจา และฆ้อง ในการบรรเลง สร้างบรรยากาศที่สง่างามและทรงพลัง

4) ใช้ในพิธีมงคลและงานประเพณี – ฟ้อนเล็บของสันทรายเป็นที่รู้จักในงานบุญต่างๆ เช่น งานประเพณียี่เป็ง งานสงกรานต์ งานต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง

ความสำคัญของฟ้อนเล็บในอำเภอสันทราย

1) สืบทอดเอกลักษณ์ล้านนา – ฟ้อนเล็บสะท้อนถึงวิถีชีวิตและจิตวิญญาณของชาวล้านนา

2) เชื่อมโยงกับศิลปะการแสดงล้านนาอื่น ๆ – ฟ้อนเล็บมักแสดงร่วมกับฟ้อนเทียน ฟ้อนเงี้ยว หรือฟ้อนดาบ

3) เป็นสื่อในการอนุรักษ์วัฒนธรรม – มีการเรียนการสอนในโรงเรียนและชมรมศิลปะพื้นบ้านในชุมชน

การสืบสานและอนุรักษ์นาฏศิลป์ล้านนาในอำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชุมชน การสนับสนุนและส่งเสริมการเรียนรู้ศิลปะการแสดงเหล่านี้จะช่วยให้คนรุ่นหลังได้เข้าใจและเห็นคุณค่าของวัฒนธรรมท้องถิ่น ฟ้อนเล็บของอำเภอสันทรายจึงเป็นหนึ่งในศิลปะการแสดงที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และเผยแพร่ เพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้เรียนรู้และสืบสานมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมล้านนาให้คงอยู่ต่อไป

แหล่งที่มา: ศุภรัตน์ เกตุบุญเรือง ปราชญ์ด้านนาฏศิลป์ การฟ้อนเล็บ อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่. สัมภาษณ์.