ในยุคที่โลกกำลังเผชิญกับปัญหาสิ่งแวดล้อมและการสูญหายของภูมิปัญญาท้องถิ่น เรื่องราวของ นางทองเหรียญ ณ ลำพูน วัย 79 ปี จากจังหวัดเชียงใหม่ เป็นแบบอย่างอันน่าประทับใจของการอนุรักษ์วัฒนธรรมและการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
ศิลปะแห่งการจักสานใบมะพร้าว
ทองเหรียญได้แสดงให้เห็นถึงความเชี่ยวชาญในการจักสานใบมะพร้าว ซึ่งเป็นวัสดุธรรมชาติที่หาได้ง่าย ให้กลายเป็นสิ่งของที่มีประโยชน์และสวยงาม ตั้งแต่หมวก ปลาตะเพียน ดอกไม้ นก ไปจนถึงซุ้มประตูป่า ตะกร้า และกล่องข้าว ความสามารถนี้ไม่เพียงแต่แสดงให้เห็นถึงทักษะฝีมือเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงภูมิปัญญาในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน
การแปรรูปขยะสู่งานศิลป์
นอกเหนือจากการใช้วัสดุธรรมชาติ ทองเหรียญยังแสดงให้เห็นถึงความคิดสร้างสรรค์ในการนำวัสดุเหลือใช้มาสร้างสรรค์เป็นสิ่งของที่มีคุณค่า เช่น การทำแจกันดอกไม้จากขวดพลาสติก ไก่แจ้จากขวดพลาสติก และฐานรองผางประทีปจากกระป๋องเบียร์ ความสามารถนี้ไม่เพียงแต่ช่วยลดปริมาณขยะ แต่ยังเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสิ่งของที่คนทั่วไปมองข้าม
ความหลากหลายของทักษะ
ความสามารถของทองเหรียญไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่การจักสานและการประดิษฐ์ เธอยังมีทักษะในด้านอื่นๆ อีกมากมาย เช่น การตัดเย็บเสื้อผ้า การแต่งหน้า ทำผม การทำดอกไม้จากใบเตย และการถักผ้าเช็ดเท้า นอกจากนี้ เธอยังมีความสามารถในการแสดงพื้นบ้าน เช่น การฟ้อนดาบ ฟ้อนเชิง และฟ้อนขันดอก ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่น
การถ่ายทอดความรู้สู่คนรุ่นใหม่
ทองเหรียญไม่เพียงแต่เป็นผู้มีความสามารถเท่านั้น แต่เธอยังเป็นผู้ถ่ายทอดความรู้ให้กับคนรุ่นหลังด้วย เธอได้รับเชิญให้เป็นวิทยากรบรรยายและสาธิตในสถานศึกษาและหน่วยงานต่างๆ มากมาย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นและการสร้างความตระหนักในเรื่องการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
บทสรุป
นางทองเหรียญ ณ ลำพูน เป็นตัวอย่างที่ดีของการผสมผสานระหว่างภูมิปัญญาดั้งเดิมกับแนวคิดการรักษาสิ่งแวดล้อมสมัยใหม่ ความสามารถของเธอไม่เพียงแต่เป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น แต่ยังเป็นแนวทางในการใช้ชีวิตอย่างยั่งยืนในโลกปัจจุบัน การศึกษาและสืบสานภูมิปัญญาเช่นนี้จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
แหล่งที่มา :
โครงการสำรวจข้อมูลปราชญ์ท้องถิ่นล้านนา โดย นายวุฒิภัทร เกตุพัฒนพล ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยแม่โจ้