ศิลปะการแสดงและดนตรีพื้นเมืองล้านนาเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่สะท้อนเอกลักษณ์ วิถีชีวิต และจิตวิญญาณของชาวล้านนา ซึ่งได้รับการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น ในอำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ศิลปะเหล่านี้ยังคงมีบทบาทสำคัญในพิธีกรรม ประเพณี และกิจกรรมของชุมชน ไม่เพียงเป็นการแสดงเพื่อความบันเทิงเท่านั้น แต่ยังเป็นสื่อกลางในการสืบสานความเชื่อ ค่านิยม และวัฒนธรรมของท้องถิ่น ภูมิปัญญาล้านนาดนตรีพื้นเมือง ดนตรีพื้นเมืองล้านนาเป็นส่วนสำคัญของการแสดงที่ช่วยเสริมบรรยากาศและสื่อความหมายของศิลปะการแสดง โดยมีเครื่องดนตรีที่เป็นเอกลักษณ์ ความสำคัญของดนตรีล้านนา ดนตรีล้านนาเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สะท้อนเอกลักษณ์และวิถีชีวิตของชาวภาคเหนือของไทย มีบทบาทสำคัญทั้งในด้านศิลปะ วัฒนธรรม และสังคม ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 5 ...

ฟ้อนดาบและฟ้อนเจิง เป็นการแสดงที่สะท้อนถึงความกล้าหาญและความแข็งแกร่งของชาวล้านนาในอดีต โดยเป็นศิลปะที่พัฒนามาจากศิลปะการต่อสู้และการป้องกันตัว ซึ่งเกี่ยวข้องโดยตรงกับศาสตราวุธล้านนา           ฟ้อนดาบล้านนา ฟ้อนเจิง ศาสตราวุธล้านนา อาวุธที่ใช้ในฟ้อนดาบและฟ้อนเจิงมีความสำคัญในการแสดงและสะท้อนถึงวิถีชีวิตของนักรบล้านนา ได้แก่ ดาบล้านนา – อาวุธหลักที่ใช้ในฟ้อนดาบและการต่อสู้ กระบองและไม้ศอก – ใช้สำหรับฝึกฝนศิลปะป้องกันตัว หอกและง้าว – อาวุธที่ใช้ในการรบจริงในอดีต ฟ้อนดาบและฟ้อนเจิงเป็นมากกว่าศิลปะการแสดง แต่เป็นมรดกภูมิปัญญาที่สะท้อนถึงความเป็นนักรบล้านนาในอดีต ทั้งยังเป็นศิลปะที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และเผยแพร่ให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้และภาคภูมิใจ อำเภอสันทราย ...

ในยุคที่โลกกำลังเผชิญกับปัญหาสิ่งแวดล้อมและการสูญหายของภูมิปัญญาท้องถิ่น เรื่องราวของ นางทองเหรียญ ณ ลำพูน วัย 79 ปี จากจังหวัดเชียงใหม่ เป็นแบบอย่างอันน่าประทับใจของการอนุรักษ์วัฒนธรรมและการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ศิลปะแห่งการจักสานใบมะพร้าว ทองเหรียญได้แสดงให้เห็นถึงความเชี่ยวชาญในการจักสานใบมะพร้าว ซึ่งเป็นวัสดุธรรมชาติที่หาได้ง่าย ให้กลายเป็นสิ่งของที่มีประโยชน์และสวยงาม ตั้งแต่หมวก ปลาตะเพียน ดอกไม้ นก ไปจนถึงซุ้มประตูป่า ตะกร้า และกล่องข้าว ความสามารถนี้ไม่เพียงแต่แสดงให้เห็นถึงทักษะฝีมือเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงภูมิปัญญาในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน ...

ในยุคที่เทคโนโลยีก้าวล้ำไปไกล ยังมีภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ทรงคุณค่าซ่อนอยู่ในชุมชนต่างๆ ทั่วประเทศไทย หนึ่งในนั้นคือศิลปะการจักสานไม้ไผ่ ซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน วันนี้เราจะพาคุณไปรู้จักกับ คุณยายจันทร์เป็ง ตีฆา ผู้เชี่ยวชาญด้านการจักสานตอกไม้ไผ่แห่งจังหวัดเชียงใหม่ ประวัติและความเชี่ยวชาญ คุณยายจันทร์เป็ง ตีฆา วัย 74 ปี อาศัยอยู่ที่บ้านแม่ดู่ ตำบลป่าไผ่ อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ท่านเป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญในการจักสานผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่หลากหลายรูปแบบ ซึ่งล้วนแต่เป็นของใช้ที่มีประโยชน์ในชีวิตประจำวันและการประกอบอาชีพของชาวล้านนา ผลงานที่โดดเด่น คุณยายจันทร์เป็งมีความสามารถในการสานผลิตภัณฑ์หลากหลายประเภท ...

ในโลกของงานหัตถศิลป์ไทย มีศิลปินหลายท่านที่ทุ่มเทชีวิตเพื่อสืบสานและต่อยอดมรดกทางวัฒนธรรม หนึ่งในนั้นคือ คุณธีร์ธวัช แก้วอุด ช่างฝีมือผู้เชี่ยวชาญด้านการตอกลายหลูบเงิน ศิลปะการตกแต่งอาวุธโบราณที่กำลังจะเลือนหายไปตามกาลเวลา จุดเริ่มต้นของความหลงใหล ธีร์ธวัช เริ่มต้นเส้นทางในวงการศิลปะการช่างด้วยความสนใจในการตีมีด แม้จะถูกปฏิเสธจากช่างในหมู่บ้าน แต่ด้วยความมุ่งมั่น เขาได้เดินทางไปเรียนรู้วิชาจากช่างในจังหวัดน่าน ใช้เวลากว่าสองปีในการฝึกฝนทักษะการตีมีด ขึ้นทรง และชุบมีด ความสนใจในดนตรีพื้นบ้านนำพาเขาเข้าสู่รั้ววิทยาลัยนาฏศิลปเชียงใหม่ ที่นี่เองที่เขาได้พบกับรุ่นพี่ผู้เชี่ยวชาญด้านดาบโบราณและงานเครื่องเงิน จุดนี้เองที่จุดประกายให้เขาหันมาสนใจงานศาสตราภรณ์อย่างจริงจัง จุดเริ่มต้นของความหลงใหล ธีร์ธวัช เริ่มต้นเส้นทางในวงการศิลปะการช่างด้วยความสนใจในการตีมีด แม้จะถูกปฏิเสธจากช่างในหมู่บ้าน ...

ในยุคที่เทคโนโลยีและวัฒนธรรมสมัยใหม่กำลังครอบงำสังคมไทย ยังมีปราชญ์ชาวบ้านที่ยืนหยัดรักษาและถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นอันล้ำค่า หนึ่งในนั้นคือ นายวีระ อินทรา ชาวบ้านสันป่าสัก อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ผู้เชี่ยวชาญด้านการทำเครื่องดนตรีพื้นเมืองและของเล่นพื้นบ้านล้านนา มรดกทางวัฒนธรรมที่มีชีวิต คุณวีระได้สร้างสรรค์ผลงานที่เป็นตัวแทนของวัฒนธรรมล้านนาอย่างแท้จริง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเครื่องดนตรีพื้นเมืองที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ได้แก่: 1. สะล้อน้อย และสะล้อหลวง: เครื่องสายที่มีเสียงไพเราะ เป็นหัวใจของดนตรีล้านนา2. ซึงเล็ก และซึงใหญ่: พิณพื้นบ้านที่มีเสียงกังวานชวนฟัง นอกจากนี้ คุณวีระยังสืบสานภูมิปัญญาการทำของเล่นพื้นบ้านจากวัสดุธรรมชาติ ...

ในยุคที่โลกหมุนไปด้วยความเร็วแห่งดิจิทัล มีงานศิลปะโบราณชิ้นหนึ่งที่กำลังต่อสู้กับกาลเวลา นั่นคือ “ปราสาทเผาศพล้านนา” สถาปัตยกรรมชั่วคราวที่สร้างขึ้นเพื่อส่งดวงวิญญาณสู่สรวงสวรรค์ แต่ใครจะรู้ว่า ศิลปะแห่งการอำลานี้กำลังเผชิญหน้ากับความท้าทายที่อาจทำให้มันสูญหายไปตลอดกาล ปราสาทเผาศพ: พาเหรดแห่งชีวิตและความตาย ลองนึกภาพงานศพที่มีปราสาทสูงตระหง่านแทนที่จะเป็นเพียงโลงศพธรรมดา นี่คือภาพที่เกิดขึ้นในงานศพของชาวล้านนา ปราสาทเผาศพไม่ใช่แค่โครงสร้างไม้ธรรมดา แต่เป็นงานศิลปะชั้นสูงที่ผสมผสานความเชื่อ ศิลปะ และการอุทิศตนเข้าด้วยกัน นายปิยะพงษ์ สำริ ศิลปินผู้สร้างปราสาทศพมากว่า 30 ปี เล่าว่า “การสร้างปราสาทศพเหมือนการสร้างบ้านหลังสุดท้ายให้ผู้ตาย เราต้องใส่ใจทุกรายละเอียด ...

ในโลกของศิลปะพื้นถิ่นไทย มีชื่อหนึ่งที่โดดเด่นในวงการจิตรกรรมฝาผนัง นั่นคือ นายเอนก สันทราย ศิลปินผู้สร้างสรรค์ผลงานอันงดงามมาอย่างยาวนานกว่า 25 ปี จากบ้านเกิดในอำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ สู่การเป็นผู้สืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าของชาติ จากวัดสู่วัด: เส้นทางของจิตรกร นายเอนกได้สร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมฝาผนังไว้ในวัดต่างๆ มากมาย โดยเฉพาะในเขตอำเภอสันทราย ไม่ว่าจะเป็นวัดทาเกวียน วัดทุ่งป่าเก็ด วัดหนองอุโบสถ และอีกหลายวัด รวมถึงสถานที่สำคัญอย่างมหาวิทยาลัยแม่โจ้ ผลงานของเขาไม่เพียงแต่สวยงาม แต่ยังเป็นการบันทึกประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมล้านนาไว้บนฝาผนัง ...

นายสงัด ชัยวรรณา อาศัยอยู่ที่บ้านสันต้นเปา ตำบลสันป่าเปา อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ แกะสลักไม้รูปเหมือน เช่น รูปเหมือนกินรี ตัวละครในวรรณคดี สัตว์ป่าหิมพานต์ ฯลฯ นอกจากจะมีความสามารถแกะสลักรูปเหมือนได้แล้วยังสามารถวาดรูปได้อีกด้วย การรับงานแกะสลักไม้จะมีลูกค้าจากบ้าน 100 อัน 1000 อย่าง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ มาจ้างให้แกะสลัก ตามแบบที่ลูกค้าต้องการโดยลูกค้าจะนำไม้และแบบมาให้ คิดราคาค่าจ้างแกะสลักตามขนาดของชิ้นงานและความละเอียดเป็นหลัก  ...

พระครูโกวิทธรรมโสภณ ชื่อเดิม ศรีผ่อง ฉายา โกวิโท นามสกุล บุญเป็ง อาศัยอยู่ที่ตำบลหนองแหย่ง อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ พระครูโกวิทธรรมโสภณ เป็นผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์วัดร้องเม็งเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2527 วัตถุโบราณชิ้นแรกที่ได้มา คือแม่พิมพ์ปั้นอิฐรูปโค้ง ทำจากไม้สัก ต่อมาจึงได้เริ่มเก็บสะสมโบราณวัตถุ – ศิลปวัตถุชนิดต่างๆ และมีผู้มาบริจาคเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ...